Arkitektura me ngjyra: Kombinime klasike dhe avangarde

Ngjyra në arkitekturë gjeneron emocione psikologjike që gjithashtu mund të ndikojnë në mirëqenien fizike të atyre që përdorin objektet në fjalë. Ndërveprimi midis dy elementeve mund të përçojë ndjesi vizuale në një mënyrë veçanërisht efektive: kombinimet e ngjyrave, të cilat stimulojnë perceptimin e hapësirës, lidhen me një studim të kujdesshëm paraprak të kontekstit, në të cilin do të veprojnë ndjesitë që dëshirohen në vëzhgues.

Për rigjenerimin e zonave urbane të përdorura dhe të degraduara, jo rrallë ndërhyhet me përdorimin e ngjyrave të ndritshme dhe të kundërta. Përdorimi i
ngjyrës, me një gjest të tillë, përçon një ndjenjë të përtëritjes, përmirësimit dhe transformimit.

Një shembull është Superkilen, një park urbanistik i vendosur në qytetin e Kopenhagës. Projekti i transformimit për këtë zonë ishte hartuar me qëllim për t’i dhënë një fytyrë të re asaj që ishte një rreth multikulturor, gjysëm periferik dhe mbi të gjitha, i vështirë për t’u menagjuar. Integrimi midis grupeve të ndryshme etnike festohet me origjinalitet dhe frymëzim. E ndarë në tre sektorë, parku është i famshëm për diferencimin e tij sipas funksioneve:

– Zona e kuqe, që përmban tone të kuqe, portokalli dhe rozë; të ndritshme, eksentrike dhe energjike, ajo është e përkushtuar për aktivitete sportive në natyrë.
– Zona e zezë përmban një dysheme me ngjyrë të errët, me vija të bardha dhe me forma gjarpëruese që evokojnë dunat e shkretëtirës. Këto, midis pemëve japoneze të
qershive dhe grupeve arabeska, është zona kushtuar Lindjes.
– Zona e fundit dhe më e madhja është zona e gjelbër, e quajtur edhe Parku i Gjelbër, pikërisht sepse livadhet dhe natyra marrin këtu fazën qendrore.

Projekti “Fusha Pigalle Duperré” në Paris është gjithashtu inovative dhe origjinale. Ky shndërrim i gjerë dhe radikal i një hapësire boshe, të papërdorur dhe të harruar midis disa ndërtesave i ka dhënë jetë një fushe basketbolli urban që është bërë një vend i ri i mbledhjeve shoqërore.

Dy ndërhyrje ndër vite i kanë dhënë fushës një identitet të ri, duke krijuar një shpërthim ngjyrash: një e përcaktuar nga ndarja e hapësirës në forma rigoroze dhe gjeometrike, me përdorimin e ngjyrës parësore dhe të bardhë; ndërsa e dyta karakterizohet me nuanca midis hijeve më të ndritshme dhe të guximshme blu, fuchsia, rozë, të verdhë dhe portokalli. Këtu, përzierja e artit, sportit dhe kulturës ka lënë një shenjë vërtet të pashlyeshme.

Por ngjyra nuk është gjithmonë e lokalizuar në një cep të lagjes: në të vërtetë, ka shumë shembuj ku i gjithë konteksti urbanistik karakterizohet nga ngjyra origjinale, të cilat shpesh theksohen nga mjedisi natyror përreth. Ky është rasti i Chefchaouen, i ashtuquajturi “qyteti blu i Marokut”, i vendosur në rrëzë të maleve të gjelbërta të Rifit. E konsideruar si një nga destinacionet më të bukura në Afrikën e Veriut, ajo është pikturuar në një gamë të gjerë të hijeve blu, bruz dhe kobalt për të ngjallur ngjyrat e qiellit dhe të detit.

Qytetet njëngjyrëshe dhe qytete shumëngjyrësh, si Burano, një nga ishujt piktoresk të Venecias. Këtu, ngjyrat e ndritshme dhe të guximshme reflektohen në ujërat e thella të lagunës: kjo është mënyra se si peshkatarët i bënë shtëpitë e tyre të dallueshme nga deti. 

Në Longyearbyen, nga ana tjetër, polikromia e qytetit kontraston plotësisht me rrethinat e bardha të dëborës dhe akullnajave Norvegjeze. E tërë kjo krijon një efekt pothuajse përrallë.

Disa shembuj në botën e arkitekturës janë bërë simbole të një stili të veçantë ose kanë shënuar kalimin nga një epokë në tjetrën – jo vetëm për shkak të teknikës së përdorur të ndërtimit, por edhe për shkak të përdorimit të tyre karakteristik të ngjyrës.

Shtëpia Schröder në Utrecht është simbolike dhe e mrekullueshme. E ndërtuar në vitin 1924 nga Gerrit Rietveld – një anëtar i shquar i lëvizjes së artit De Stijl – ajo njihet si ndërtesa rezidenciale më ekspresive e periudhës së hershme moderne, duke sinjalizuar fundin e arkitekturës klasike. Shpreh teknikën dhe artin, neoplazizmin dhe fleksibilitetin, formën dhe ngjyrën.

Ende e njohur sot si një strukturë avantgarde, shtëpia e Schröder-it dallon për shkak të metamorfozës së saj me kalimin e kohës: është një hapësirë ​​dinamike dhe fleksibile që mund të përshtatet për çdo nevojë, madje edhe gjatë rrjedhës së ditës. Të integruar me arkitekturën e jashtme janë një numër elementësh dallues të cilat përmes nuancave të verdha, blu, të kuqe dhe gri, përmirësojnë formën e saj.

Nga përdorimi i vetëm ngjyrave parësore, le të kalojmë te veprat që konsiderohen si shpërthime të vërteta të ngjyrës, si një pikturë. Ky është rasti i Muzeut Brandhorst në Mynih, fasada e së cilës është jashtëzakonisht e ndritshme dhe shumëngjyrëshe falë përdorimit të 36,000 shiritave nga qeramika që gjenerojnë shfaqje evokuese të dritës pasi ato lahen nga dielli. Edhe pse ndërtesa është shumë e thjeshtë në strukturë, kjo veshje dekorative (e dizenjuar nga studiot e Sauerbruch-Hutton) e bën atë shumë origjinale dhe vizualisht të mrekullueshme.

Ngjyra gjithashtu mund të gjenerojë një element të shkëputjes në një pëlhurë historike, si në fshatin Didden, një shtrirje ndërtimi e një shtëpie tradicionale me tarracë nga fundi i shekullit të 19-të, e krijuar nga MVRDV. Vëllime të pastra, plastike dhe elementare në beton që janë pikturuar blu. Ngjyra e kaltërt e ftohtë e përdorur për pjesën e jashtme ndërpritet nga brenda nga ngjyra e kuqe e ngrohtë dhe më mikpritëse. Nuk ka shenja të tepërta, të tilla si mbingarkesa. Ky është një projekt që synon të kurorëzojë arkitekturën tradicionale me një ndërtim të ri postmodern.

Ngjyrat në dizajn të enterierit

Brenda katër mureve të shtëpisë, ngjyrat e zgjedhura për dizajnin e enterierit lidhen kryesisht me tendencat e momentit. Pavarësisht nëse vendosni ta përdorni në dysheme, mure apo për elemente mobilimi, ngjyra përfshinë zgjedhje stilistike dhe subjektive.

Së bashku me ngjyrat, duhet të konsiderohet edhe zgjedhja e materialeve: pllakat nga gres porcelani bëjnë një zgjedhje të gjithanshme si nga pikëpamja estetike ashtu edhe nga ana teknike. Lejon një eksperiment të madh krijues të kombinuar me lehtësinë e pastrimit dhe mirëmbajtjes me kalimin e kohës.

Pllakat me format të madh, të cilat falë dimensioneve të tyre të jashtëzakonshme i forcojnë ngjyrat dhe i bëjnë ato të gjalla, tërheqëse, të kundërta dhe të pastra, të cilat kan një ndikim të madh vizual dhe një personalitet të fortë dhe vendimtar. Për më tepër, përfundimet dhe teksturat krijojnë formula të reja të ndikimit perceptues midis materialit dekorativ dhe individit, duke krijuar konfigurime hipnotike dhe tërheqëse.

Për një mjedis të qetë dhe më të thjeshtë, muret e brendshme mund të marrin një pamje elegante, pothuajse të krahasueshme me një vepër arti që soditet dhe admirohet. Pllakat qeramike që riinterpretojnë kanavacën e papërpunuar, mbi të cilën artisti ka shprehur poezinë e tij ose të saj, ngjyrat për t’u përzier në nuancat e preferuara pastel, me një përfundim mat ose me shkëlqim.

Përdorimi inteligjent i ngjyrës në arkitekturë lejon krijimin e një atmosfere harmonike dhe evokuese.

Tendencat e fundit paraqesin një dallim midis materialit dhe perceptimit të ngjyrës, duke ndryshuar midis toneve të ngrohta të pyjeve të papërpunuara deri tek ato më të freskëta të frymëzuara nga gurët natyrorë dhe kuarcet me një interpretim të qëndrueshëm dhe elegant.

Vibrimet e ngjyrave ndikojnë tek ne; ato mund të veprojnë në sensin tonë të ekuilibrit pa e kuptuar as ne.

Ngjyrat e ngrohta dhe të ftohta ngjallin emocione të kundërta dhe disponim të ndryshëm. Eksitim, gëzim, mirëqenie qetësi dhe soditje. Duke u qetësuar ose stimuluar, ato ndikojnë si në trupin tonë ashtu edhe në shpirtin tonë.